Νέα Ζωή


Κοσμόπολις - Νέα Ζωή

Την εποχή που κυριαρχεί στον ελληνικό χώρο ο Παλαμάς, στην Αλεξάνδρεια, η οποία αναδεικνύεται σε σπουδαίο πνευματικό κέντρο του απόδημου Ελληνισμού, κορυφαία μορφή των γραμμάτων είναι ο ιδιότυπος ποιητής Κωνσταντίνος Π. Καβάφης. Η κυκλοφορία της πρώτης ποιητικής συλλογής του, καθώς και η έκδοση του λογοτεχνικού περιοδικού "Νέα Ζωή" αποτελούν για την αλεξανδρινή λογοτεχνία τα ορόσημα της έναρξης μιας πολύ ενδιαφέρουσας για τη γενικότερη νεοελληνική γραμματεία περιόδου.

Η "Νέα Ζωή" εκδόθηκε από τον ομώνυμο φιλολογικό σύλλογο της Αλεξάνδρειας και μαζί με τα "Γράμματα" που ο Στέφανος Πάργας (1888- 1938) έβγαλε κατά τη δεκαετία 1911 -1921, έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην εξέλιξη των ελληνικών γραμμάτων στην Αίγυπτο. Η "Νέα Ζωή", που εκδιδόταν ως τον Αύγουστο 1927 και συμπληρώνει 14 τόμους, στα πρώτα βήματά της συγκεντρώνει ελάχιστα μόνο αξιόλογα κείμενα. Μετά το 1908 θα πάρει τη μορφή του σοβαρού περιοδικού, όπου θα συνεργαστούν μεταξύ των άλλων ο Γλ. Αλιθέρσης, Κ. Βάρναλης, Δ. Βικέλας, Γιάννης Βλαχογιάννης, Ηλ. Βουτιερίδης, Δ. Βουτυράς, Γ. Βώκος Π. Γιαννόπουλος, Ρ. Γκόλφης, Ι. Γρυπάρης, Α. Δελμούζος Δ. Ζαχαριάδης, Κ. Καβάφης, Ν. Καζαντζάκης, Δ. Κακλαμάνος, Α. Καμπάνης, Α. Καρκαβίτσας, Ν. Καρυωτάκης, Λ. Μαβίλης, Π. Μάγνης, Μ. Μαλακάσης, Τ. Μαλάνος, Στ. Μαρτζώκης, Γ. Μαρκοράς, Σ. Μενάρδος, Ο. Μοσχονάς, Μυρτιώτισσα, Ν. Νικολαιδης, Π. Νιρβάνας, Γρ. Ξενόπουλος, Κ. Ουράνης, Κ. Παλαμάς, Αλ. Πάλλης, Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος, Αλ. Παπαδιαμάντης, Ε. Παπανούτσος, Ζ. Παπαντωνίου, Ι. Πολέμης, Φ. Πολίτης, Λ. Πορφύρας, Αγγ. Σημηριώτης, M. Σιγούρος, Αγγ. Σικελιανός, Σ. Σκίπης, Γ. Σπαταλάς, Άγγ. Τανάγρας, Μ. Τσιριμώκος, Ρ. Φιλύρας, Γ. Χατζηδάκης, K. Χατζόπουλος, Π. Χορν, Κ. Χρηστομάνος και Πετρούλα Ψηλορείτη (Γαλάτεια Καζαντζάκη). Πρώτα ονόματα της ελληνικής γραμματείας, πολλά από τα οποία χρωστούν την εμφάνισή τους στα γράμματα στη "Νέα Ζωή". Ήταν πραγματικά, το αλεξανδρινό περιοδικό ένα από τα σπουδαιότερα του είδους του στην περίοδο εκείνη. Το ίδρυσε το Σεπτέμβριο 1904 μια ομάδα νέων, που μόλις είχαν αφήσει τα μαθητικά θρανία και μαζί με το γυμναστή τους Αντ. Κόκκινο είχαν δημιουργήσει τέσσερις μήνες πριν, την 1η Μαιου, τον ομώνυμό του φιλολογικό σύλλογο. Οι νέοι αυτοί ήταν οι Κ. Πάγκαλος, Π. Πετρίδης, Γ. Πετρίδης, Ρ. Ραδόπουλος, Κ. Σκάμπουλος, Π. Συμεωνίδης και Ν. Κωνσταντινίδης: Στο τυπωμένο το 1905 καταστατικό του συλλόγου τους διαβάζουμε: "Ιδρύεται εν Αλεξανδρεία Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος, "η Νέα Ζωή", σκοπόν έχων την πνευματικήν μόρφωσιν και συναδέλφωσιν των μελών αυτού. Ο σκοπός του Συλλόγου επιδιώκεται δια της εκδόσεως ομωνύμου των Συλλόγω περιοδικού, δια δημοσίων διαλέξεων και δι' οιωνδήποτε άλλων μέσων κρίνει ο Σύλλογος". Στα πρώτα της βήματα η "Νέα Ζωή" βάρυνε από το λογιωτατισμό και την καθαρεύουσά της. Αμέσως όμως με το κίνημα του δημοτικισμού και αυτό είναι προς τιμήν των πρωτοπόρων εκείνων των αλεξανδρινών γραμμάτων, οι Νεοζωιστές έγιναν θερμοί υποστηρικτές της ζωντανής μας γλώσσας και την έκαναν όργανό τους.

Το ποίημα που έστειλε ο Κ. Βάρναλης το 1910 στη " Νέα Ζωή" με τον τίτλο "Θυσία" έγινε αφορμή να αποχωρήσουν από τον κύκλο του περιοδικού αρκετοί λόγιοι, που διαφώνησαν με την απόφαση της συντακτικής του επιτροπής, που δε θέλησε να δημοσιεύσει στις σελίδες της τους στίχους του Βάρναλη, εμφορούμενη από μία περίεργη αντίληψη ηθικής. Οι λόγιοι αυτοί ήταν ο Βύρων Πασχαλίδης, ο Νίκος Ζελίτας, ο Γιάννης Κασιμάτης και ο Δημήτρης Ζαχαριάδης. Μαζί με το Χρ. Ζερβό ίδρυσαν ένα χρόνο αργότερα τα "Γράμματα", "το πιο πλούσιο, το πιο άφθονο και το πιο εκλεχτικό περιοδικό όργανο της τέχνης του λόγου, ένα υπόδειγμα που η Αθήνα δεν μπορεί να το φθάσει", όπως χαρακτηριστικά γράφει ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος.

Δυο χρόνια πριν από την αποσκίρτηση των λογίων των "Γραμμάτων", είχε γίνει άλλη μία ανταρσία στις τάξεις της "Νέας Ζωής". Κατά τη γενική συνέλευση των μελών του ομώνυμού της φιλολογικού συλλόγου, στις 23 Αυγ. 1908, είχε αποφασιστεί ότι "θα αποκλείεται η δημοσίευσις άρθρων συντεταγμένων εις γλώσσαν υπερκαθαρεύουσαν ή χυδαιζουσαν, εξαιρουμένων των άρθρων των αναγνωρισμένης φιλολογικής αξίας συνεργατών" και η συντακτική επιτροπή του περιοδικού αποτελέστηκε από τους Μάνο Βατάλα, Πέτρο Μάγνη, και Βάσο Παυλίδη. Όταν ο Μάγνης θέλησε μετά από λίγο καιρό να αποβάλει εντελώς την καθαρεύουσα από τη "Νέα Ζωή", έφτασαν να τον κατηγορήσουν, όπως μας πληροφορεί ο Πήλιος Ζάργας (Απ. Κωνσταντινίδης), αδελφός του Μάγνη, ότι "τάχα εξαπάτησε τη Συνέλευση, και μπήκε στη σύνταξη με σκοπό να μεταχειρισθεί το περιοδικό προς ατομική του επιβολή και ανάδειξη". Γι' αυτό ύστερα από μία θυελλώδη συνέλευση στις 18 Νοεμ. 1908, ο Πέτρος Μάγνης παραιτήθηκε από τη "Νέα Ζωή" και μαζί με τον Κώστα Τσαγκαράδα, το Χρήστο Ζερβό και τον αδελφό του αποχώρησαν από το περιοδικό και ίδρυσαν το "Σεράπειο". Σε αυτούς προστέθηκαν ο Δ. Χρυσάνθης, ο Ν. Νικολαιδης και ο Άριστος Μαξούρης.

LivePedia.gr - Νεοελληνική Λογοτεχνία