Χρυσαλλίς


Κοσμόπολις - Χρυσαλλίς

Σύγγραμμα περιοδικώς εκδιδόμενον δις του μηνός. Αθήνα, 1 Ιαν. 1863 - 30 Δεκ. 1866, αρ. τχ. 1-96. Ιδρυτής- εκδότης: Ειρηναίος Ασώπιος (1825-1905). Διευθυντές: Θεμιστοκλής Νικολαιδης Φιλαδελφεύς και Ντέκας Πασχαλίδης. Δεκαπενθήμερο, τριάντα δύο σελίδων, δίστηλο, διαστάσεων 28 x 21 εκ. και συνεχή σελιδαρίθμηση. (τ. Α’: 768 σ.• τ. Β’: 760σ.• τ. Γ’: 734 σ. και τ. Δ’: 652 σ.). Ετήσιες συνδρομές: για την Ελλάδα και τα Επτάνησα 20 δρχ. (από τον Μάρτ. 1864 μειώθηκε στις 16 δρχ.)• μείωση σε 12 δρχ. απλώς αναγγέλλεται στις 15 Δεκ. 1866 σε μια ύστατη προσπάθεια να αποτραπεί η οριστική παύση του περιοδικού. Τυπωνόταν στο τυπογραφείο Νικολαίδη Φιλαδελφέως.

Το περιοδικό ξεκίνησε με νεοτερικές διαθέσεις και νεανικό ενθουσιασμό, όπως φαίνεται από τον γλαφυρό «Πρόλογο» τον οποίο υπογράφει ο Ειρηναίος Ασώπιος: «Εις την Χρυσαλλίδα τέλος, θα περιέχεται το κάτι τι εκείνο το οποίον αισθανόμεθα άπαντες χωρίς να δυνάμεθα να το εκφράσωμεν - ό,τι δηλαδή αναπνέομεν εις τον αέρα, ό,τι μας προσβάλλει πανταχόθεν, - φήμαι τινές ασαφείς, - πόθοι, - αόριστοι τάσεις προς παν ό,τι νέον• ενί λόγω το σύνολον εκείνο το οποίον δύναται να ονομάση τις βίον ή πνεύμα του ΙΘ’ αιώνος». Στα τέσσερα έτη της εκδοτικής της πορείας η Χρυσαλλίς όντως προσπάθησε να προσφέρει κάτι τι το νέον στους συνδρομητές της. Χαρακτηριστική είναι η επιλογή του πρώτου της άρθρου «Περί των συγχρόνων της Γερμανίας ποιητών - Ερρίκος Εινος (Heinrich Heine)». Ωστόσο, η ανταπόκριση των αναγνωστών δεν ήταν ανάλογη των προσδοκιών της διεύθυνσης. Μετά από επανειλημμένες εκκλήσεις και απειλές για τη δημοσίευση των ονομάτων όλων όσοι καθυστερούσαν την εξόφληση των οφειλόμενων συνδρομών τους, η Χρυσαλλίς, κουρασμένη από τις οικονομικές δυσκολίες αναστέλλει την έκδοσή της με την συμπλήρωση του τέταρτου τόμου.

Η βινιέτα του τίτλου αρχικά απεικόνιζε μια πεταλούδα πάνω από έναν ανθισμένο αγρό και αργότερα μια πεταλούδα πάνω σε σύμπλεγμα αναγεννησιακών ερώτων και ανθεμίων, με το Θησείο και την Μητρόπολη των Αθηνών εκατέρωθεν. Σταθερά όμως κάτω από τα ξυλογραφήματα αυτά του Περικλή Σκιαδόπουλου, καταχωρίζονται τα τρία κύρια ενδιαφέροντα του περιοδικού: Φιλολογία - Καλλιτεχνία - Ποικίλα. Αναλυτικότερη είναι η διαίρεση του “Πίνακα των περιεχομένων” που οριοθετεί και τις κατηγορίες της ύλης που φιλοξενούνται στις σελίδες της Χρυσαλλίδος: Φιλολογία, καλλιτεχνία, αρχαιολογία, ιστορικαί μελέται, φυσική και αστρονομία, τοπογραφίαι, βιογραφίαι, ποιήσεις, βιβλιογραφίαι, περιηγήσεις, διηγήματα, μυθιστορήματα, ήθη και έθιμα, επιφυλλίδες και διάφορα.

Στην Χρυσαλλίδα συνεργάστηκαν τα γνωστότερα ονόματα της εποχής: Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, οι αδελφοί Αναστάσιος και Αλέξανδρος Βυζάντιοι, Άγγελος Βλάχος, Αχιλλεύς Παράσχος, Δημήτριος Βικέλας, Επαμεινώνδας Σταματιάδης, Εμμανουήλ Ροιδης, Στέφανος Κουμανούδης, Παναγιώτης Φέρμπος, Σπυρίδων Λάμπρος, Κωνσταντίνος Σάθας, Ιωάννης Καρασούτσας, Γεώργιος Τερτσέτης, Ευθύμιος Καστόρχης και άλλοι.

ΚΩΣΤΗΣ ΚΑΡΠΟΖΗΛΟΣ , Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Τύπου, 1784-1974, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Αθήνα 2008.